piątek, 5 marca 2010

Oliwa z oliwek – zadziwiająca historia


Historia oliwy jest nierozerwalnie związana z historią kultury śródziemnomorskiej i jest bardzo podobna do historii produkcji wina i chleba. Wszystkie te trzy składniki stanowiły podstawę wyżywiania w osadach na brzegach morze Śródziemnego, a dziś tworzą fundament tak zwanej diety śródziemnomorskiej.

Drzewo oliwne jest jedną z najstarszych uprawianych roślin na świecie. Szacuje się, że jego uprawę rozpoczęto w okresie między 3000 a 4000 r p.n.e. na terenach wschodniego wybrzeża morza Śródziemnego (obszar dzisiejszej Syrii i Jordanii, Libanu i Izraela).
Istnieje również teoria, że drzewo przywędrowało z Azji Mniejszej.
Rozprzestrzenienie się uprawy drzew oliwnych w Europie przypisuje się Fenicjanom, którzy utrzymywali kontakty handlowe w całym basenie morza Śródziemnego.

W mitologii każdej z kultur śródziemnomorskich jest wzmianka o pochodzeniu drzewa oliwnego. Dla greków to zasługa bogini Ateny, tam gdzie dzięki niej wyrosło pierwsze drzewo oliwne znajduje się dziś miasto Ateny. Rzymianie z kolei pierwsze drzewo oliwne otrzymali od swojej bogini Minerwy (która jest odpowiedniczką Ateny).
Dla starożytnych gałąź oliwna była symbolem pokoju, urodzaju, zwycięstwa lub świętości.

Dzika oliwka (olea silvestris) była jedną z pierwszych odmian, które pojawiły się w obszarze śródziemnomorskim, przed pojawieniem się uprawianej aż do dziś oliwki europejskiej (olea europaea). Niektórzy sądzą, że powstała jako krzyżówka około 500 000 lat temu w zachodniej Afryce i rozprzestrzeniła się wokół całego basenu morza śródziemnego.
Oliwa wytwarzana z dzikich oliwek była słabej jakości i było jej mało.

Zanim oliwa zaczęła być stosowana do celów kulinarnych, w Mezopotamii powszechnie stosowany był olej sezamowy. Uważa się, że pierwszymi promotorami uprawy i handlu oliwkami byli Fenicjanie.
Wiadomo, że wiele kultur starożytnych, takich jak na przykład minojska na Krecie (3000-1500 pne) zajmowało się uprawą i handlem oliwkami.
Znalezione w kilku miejscach dokumenty w postaci glinianych tabliczek wskazują na ekspansję uprawy oliwek jak i produkcji oliwy z oliwek. Oliwa w tamtych czasach była prawie cztery razy droższa niż wino i dwa i pół razy droższa niż olej z sezamu czy lnu.
Z czasem uprawa i handel oliwą się nasila by osiągnąć swoje apogeum około X wieku p.n.e. w fenickim mieście Byblos (dzisiejszy Liban), gdzie stykały się szlaki handlowe z Egiptem.
Na podstawie wykopanych oliwnych pestek, czy były całe czy potłuczone, można stwierdzić czy do wyrobu oliwy były używane olejarnie.

Do Hiszpanii drzewo oliwne dotarło najprawdopodobniej dzięki Fenicjanom. Pierwszymi miejscami gdzie rozpoczęto uprawę były duże miasta portowe Kadyks i Sewilla.

źródło: Hiszpańska Wikipedia

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz